INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Stefan Marian Nowiński     

Stefan Marian Nowiński  

 
 
1889-03-20 - 1947-07-13
Biogram został opublikowany w 1978 r. w XXIII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Nowiński Stefan Marian, krypt.: S. N., (sn), S. Now. (1889–1947), dziennikarz, literat. Ur. 20 III w Krakowie. Uzyskał dyplom Szkoły Nauk Politycznych. Karierę dziennikarską rozpoczął pod kierunkiem Ludwika Szczepańskiego w „Nowinach” w r. 1909. W r. 1910 przeniósł się do Warszawy, podejmując pracę w redakcji „Dziennika Powszechnego”. Po upadku tego pisma wrócił do Krakowa i pracował w redakcji „Głosu Narodu”. Był wówczas współtwórcą Syndykatu Dziennikarzy Krakowskich (1912). W czasie pierwszej wojny światowej został wcielony do armii austriackiej. W r. 1917 za poparciem Adama Grzymały Siedleckiego objął stanowisko sekretarza Teatru Miejskiego im. J. Słowackiego w Krakowie i pełnił te obowiązki do r. 1924 równocześnie z funkcjami redakcyjnymi w „Głosie Narodu”. Po wojnie w małym sklepiku przy ul. Lubomirskich, dziś Frycza-Modrzewskiego, w Krakowie rozpoznał korespondencję W. Lenina, której nieświadomy właściciel używał do pakowania. N. «makulaturę» wykupił w porozumieniu i za pośrednictwem A. Grzymały Siedleckiego i przekazał muzeum w Bydgoszczy. Z Krakowa wyjechał do Warszawy, gdzie pełnił funkcję redaktora odpowiedzialnego „Kuriera Porannego”. Jako entuzjasta sportów wodnych zorganizował w r. 1928 z ramienia tej redakcji ogólnopolski spływ na Powszechną Wystawę Krajową. Powróciwszy z Warszawy rozpoczął pracę w „Illustrowanym Kurierze Codziennym” (od r. 1930). W Krakowie też zastał go wybuch drugiej wojny światowej. Będąc wiceprezesem zarządu zakonspirowanego krakowskiego Oddziału Związku Zawodowego Dziennikarzy RP, rozwinął akcję pomocy wdowom po dziennikarzach, sam utrzymywał się z handlu starą garderobą w lokalu przy ul. Pierackiego.

Po wyzwoleniu N. rozpoczął 25 I 1945 pracę w „Dzienniku Krakowskim”, przekształconym niebawem w „Dziennik Polski”. Był tu kierownikiem działu miejskiego i autorem felietonów w rubryce „Z dnia”. Swą radą i wskazówkami współtworzył nowe kadry dziennikarskie. Pełnił też funkcję wiceprzewodniczącego Rady Zakładowej przy Prasowej Spółdzielni Wydawniczej «Czytelnik». W r. 1947 był członkiem Wydziału Tow. Miłośników Historii i Zabytków Krakowa, działał również w Polskim Czerwonym Krzyżu. Ogłosił kilka książek: zbiór felietonów Gruba Berta. Echa z lat 1915–1916 (Kr. 1916), aktualne humoreski Zadania polskie Stefcia Nowińskiego (Lw. 1921), Wojna z czasem i inne … (W. 1937). Był ponadto współautorem księgi pamiątkowej ku uczczeniu 50-lecia pracy scenicznej L. Solskiego, pt. Ludwik Solski 1875–1925 (W. 1925) oraz wydawnictwa XXV-lecie Syndykatu Dziennikarzy Krakowskich (Kr.). Po drugiej wojnie światowej wydał „Kalendarz Polskiego Czerwonego Krzyża” (Kr. 1947). Pisał o nim A. Waśkowski: «dziennikarz i literat, indywidualność niezwykle ciekawa, człowiek energiczny, doskonale znający teatr,… mający szczególny dar nawiązywania węzłów serdeczności, a nawet przyjaźni z literatami i malarzami».

Jako entuzjasta programu elektryfikacji kraju N. wziął udział w wycieczce po Jeziorze Rożnowskim zorganizowanej przez Zjednoczenie Energetyczne Okręgu Krakowskiego 13 VII 1947 dla słuchaczy Wydziału Dziennikarskiego Wyższej Szkoły Nauk Społecznych w Krakowie. Niefrasobliwy manewr sterem przeciążonej motorówki doprowadził do tragedii. N. zginął wraz z kilkoma studentami. Wyłowione ciało pochowano na cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Pozostawił żonę Antoninę. Dzieci nie miał.

 

Karykatury przez: Kazimierza Sichulskiego, Zygmunta Wierciaka i Zbigniewa Pronaszkę, reprod. w: Muszanka D., Karykatury Kazimierza Sichulskiego, w r. 1970; Fot. w: „Tyg. Ilustr.” 1918 nr 43 s. 490, XXV-lecie Syndykatu Dziennikarzy Krakowskich, Kr. [b. r.] s. 34, 35; – Pol. Bibliogr. Liter. za l. 1944/5–1947; Ilustr. Enc. Trzaski; W. Ilustr. Enc. Gutenberga; – Dziennik Polski XXX, [Wydawnictwo okolicznościowe], Kr. 1974 s. 27 (błędnie: Nowicki): Grzelak W., Wśród autorów i książek, W. 1975; Lankau J., Prasa krakowska w przełomowych dniach wrześniowych 1939 r., „Prasa Współcz. i Dawna” 1958 nr 1 s. 89; Waśkowski A., Znajomi z tamtych czasów, Kr. 1956 (reprod. karykatury K. Sichulskiego); Zapolska G., Listy, Zebrała S. Linowska, W. 1970 I–II; Zechenter W., Grymasy z komentarzem, Kr. 1973 s. 101, 109; tenże, Kronika – jednak niepełna, „Życie Liter.” 1975 nr 4 s. 13; tenże, Upływa szybko życie, Kr. 1975 I (fot., karykatura wg Z. Pronaszki przy s. 161), II; – „Dzien. Pol.” 1957 nr 165; „Roczn. Krak.” T. 42: [1971] s. 20; – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne z r. 1947: „Dzien. Pol.” nr 191 (fot.), 192 (S. W. Balicki), 196, „Dzien. Zach.” nr 191, „Gaz. Lud.” nr 192, „Prasa Pol.” nr 2–3 s. 25, „Robotnik” nr 191, „Rzeczpospolita” nr 193; – Arch. UJ: Akta Wyższej Szkoły Nauk Społ. – teczka 122.

Tadeusz Z. Bednarski

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.